“Inthen thei kan ni lo aw ka unau,
Eng vang kan thawnthu tui ang a rual theih loh hi?
I tello chuan ka nung thei lo,
Nang pawh i tlei thei bik dawn em ni le?
Hmangaihna kutin min lo kuangkuah la,
Siktui angin kan luang za leh ang.”
LS Mangboi Lhungdim chuan a ram chhan tuma theihtawp a chhuah laiin Kangvai hmunah Meitei silaimu in a deng fuh ta hlauh mai a; Shillong lamah enkawl turin Aizawl lam rawn pan pui a ni a, Aizawl hmuna lo dawngsawng turin YMA lam pawh an lo inbuatsaih vek a. Amaherawhchu a hliam a nat em avangin kawng lakah Songtal khua an thlenin “ Zofate inpumkhat a siktui anga luang za leh tura” ngaihtuahna sengtu chuan a khawvel hun a lo hmang ral ta a ni.
Zo hnahthlak unaute zingah inpumkhatna a awm theihna turin a tlangau a, Chhinlung chhuak unau kan ni ti chung si a “ kan thawnthu tui ang a rual thei lo ” hian a ti lungngai a. Tumah hi inthen hranga mal tlat tur kan nih loh zia te sawiin pheikhai ruala tangho dial dial turin ban phar meuhin min sawm lawm lawm a ni.
" Hmangaihna thlifim lo leng vel la,
Ka unau sam ang kan inthen kumkhua dawn em ni ?
Ka kohna kum khua rei tawhin ban pharin kan rawn pan che;
Min chhang let tawh dawn lo em ni?”
A chang chuan a beidawngin a lungngai a, “min chhang let tawh dawn lo em ni?” tiin beidawng tak si leh beisei nei tak siin Zo hnahthlak tlang hrang hranga awm te chu a auva. Kan chenna tlang a hrang a, min chim tu an hrang a, hemi avang hian kan hawi her leh rilru puthmang pawh a dan phah a. Kan inunauna pawh a ti dal hial tawh a, kan inmihran thui ta hle mai.
Amaherawhchu chhungrilah erawh Chhinlung chhuak, chun khat hrin leh unau kan nihna erawh a bo lo. Chu rilru chu tunah hian chawh thawhin a awm mek a, tlang hrang hranga cheng ten kan Inpui lam kan hawi tan mek a nih hi. Chu chu a ni LS Mangboi hian a thlir a ‘ siktui angin kan luang za leh ang’ ti a a au chhuah tak ni.
Unau inchem har mai hi hnam damkhawchhuah nan leh zalenna atan a pawi tih a hmu thiam a, chu chu a rilru kap tu ber a ni. A chhehvel a thlir a, hawina lam apiangah ‘keini, nangni” tih vek a ni a, lung muangin a awm lo.
“ Kan lenna ram hi muanna a awm lo,
Kan khawvel ramah hmun nghet tur kan la nei hrih lo;
Bawih leh sal anga tang mekin zalenna kan la hmu lo,
Doral ang mai maw kan nih le”
Zofate zalenna ni a thlir a, mahse chu chu chhungril tuiekna leh inchemharna avangin thleng theiin a ngai rih lo. Chu chhungril ngetna avang chuan Zofate chu bawih leh sal dinhmuna dingin a hmu a, unau hmelhai a awm ta mai chuan a rilru a ti na a; Zofate zalenna ram lo thleng tur daltu niin a ngai.
Zofate kan dinchhuahna tur leh Raltiang kan kaina turin pen chhuak a ngaihtuahna seng turin a chipuite min auva, “hmanlai phengphehlep nupa ianga, engmah lova khawvela leng kawi mai mai” lova hnam tana ngaihtuahna seng turin min duh a. Zofate zalenna atana theihtawp chhuah a tang za turin Zo hnahthlak unau zawng zawngte min sawm a ni.
“ Hma tiang kan nun kawng tur hi,
Thlirin lo dawn kir leh hram rawh” tiin Chhinlung chhuak Zofate chu min au lawm lawm a nih hi.
Inthen thei kan ni lo aw ka unau.
- Prof. Malsawmliana
(7.9.2023)
