Tuesday, December 22, 2020

                                 Ka hla duh zawng

                                                - Dr Malsawmliana

"Aw Lalpa Davida leh a thlah arsi,

I felna ram atan Nangin min buatsaih

Ka lawmna tuifinriat angin a liam a,

Thih lui kamah zaiin i hming ka fak ang." KHB No.9

 

He hla ropui tak phuahtu Patea (Zaliana) hi Mizorama chanchintha lo luh kum 1894 khan a  piang a, a pa chu Selbuanga niin a nu chu Sinnawii a ni. A naupan laiin a pa in a boral san a, a nu ho in an awm ta a. Pa nei lo a nih avangin a thiante hmuhsit leh ngaihnep a hlawh viau a, thiante zingah pawh chhantu a nei ve ngai lo. An chhungkaw khawsak harsat avangin kum 1904 khan Khawbung 'S' Lal, Lalbika inah an tlu lut ta ringawt a. Hetah hian a puitlin thlengin a khawsa ta a ni. Kum 1950 March 30 khan kum 56 mi niin he laia a zin kawng hrehawm tak chu Samthanga khuaah a lo zawh tawp ta a ni.

He hla hi Patea  hla phuah hmasak ber dawttu ni a ngaih a ni a, kum 1921-22 vela phuah ni a rin a ni. Hla 55 vel a phuah zingah he hla hi thuk leh ril ber a ngaih a ni. Patea hi mi nunnem leh zaidam, kawm nuam tak leh thil reng reng hi a hlim zawng hlira thlir thin mi a ni a,

'Ka lawmna tuifinriat angin a liam a,

Thih lui kamah zaiin ka fak ang.'

 a ti thei hial a, Mizo Kristian hlain a chimsan lai ber a ni kan ti thei ang. Naupang a nih laia a nun hrehawm tak thin kha a puitlin hnu pawhin a la theihnghilh lo niin a lang a, a hla phuah ah hian a lang tam hle  a ni. He leiah lungngai leh hrehawnin leng mah se, nakinah vanah atan hmun buatsaih sak a ni dawn tih a hria a,

 ' Lalpa, khawiah nge ni hmun min buatsaihna ?

Daniela angin tukverhah ka thlir ang;

Rangkachak thianghlim leh a hmun ropui chu,

Hrehawmah pawh thingthi talin ka thlir ang'

 a la ti fan fan thei a, a entawn tlak hle a ni.

 Patea hian retheih leh buai leh lungngaihna ramah hian khawvel hi a hlimawm thei ang ber zawngin a thlir a, thil reng reng hi a hmu 'par' vek emaw ni a tih theih. A hla phuah 54 velah hian 'par' tih hi hmun 40 velah a lang hial a ni. A hla hi pangar huan ang maiin a vul chuk reng mai a  ni.

A hnukchah dawn tep a, a tawng theih tawh loh hnu pawhin  ri lovin a nui var var a, a kuta van lam kawk chungin hlim hmel em emin 'van ropuina ha' turin a tawlh liam ta a ni. Samthang khaw thanmualah phum a ni a, a hnuah Khawbung 'S' khuaa  'Hla kungpui mual'  ah hla phuah thiam Damhauha nen an zalh dun ta a ni.

'Mihring ka nih hma pawhin Lalpa Isu,

Thisena man dang beisei lova min tlan;

Chhiar sengin han hrethiam teh reng ila aw,

Khawvel zaia ti khat turin ka bei ang.'

 

August, 1995

No comments:

Post a Comment